Prawo autorskie (ang. copyright ©) to pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu albo normy prawne upoważniające autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści finansowej.
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych z późn. zm. wyróżnia: autorskie prawa osobiste oraz autorskie prawa majątkowe.
Utwór to termin prawniczy z zakresu prawa autorskiego, który według Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych jest zdefiniowany następująco:
„…każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia.”
Licencja (łac. licet, „jest dozwolone“; licens, „wolny“) to dokument prawny lub umowa, określająca warunki korzystania z utworu jako dobra, którego dana licencja dotyczy. Właściciel praw autorskich, znaku handlowego lub patentu może (i często to robi) wymagać od innych posiadania licencji jako warunku użytkowania lub reprodukowania licencjonowanego utworu.
TYPY LICENCJI :
Freeware - licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego. Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie darmowa jedynie do użytku domowego).
Public domain - w
najwęższym znaczeniu jest to twórczość, z której można korzystać bez
ograniczeń wynikających z uprawnień, które mają posiadacze autorskich praw majątkowych,
gdyż prawa te wygasły lub twórczość ta nigdy nie była lub nie jest
przedmiotem prawa autorskiego. Pojęcie to wywodzi się z angielskiego
systemu common law i
początkowo oznaczało grunty należące do państwa, które zostały
udostępnione do bezpłatnego użytku publicznego, co później zostało
rozciągnięte na własność intelektualną,
która z różnych względów nie jest objęta ochroną prawa autorskiego i
może w związku z tym być wykorzystywana bezpłatnie przez każdego.
Adware - rodzaj (i typ) licencji oprogramowania. Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawierającym funkcję wyświetlającą reklamy.
Cardware - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej
z miejscowości, w której mieszka). Wymóg ten bywa mniej lub bardziej
kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre uzależniają
od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli
użytkownika jako sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też
wersja emailware wymagająca przysłania emaila.
GNU - uniksopodobny system operacyjny złożony wyłącznie z wolnego oprogramowania. Jego nazwa to rekurencyjny akronimod słów GNU to Nie Unix (ang. GNU's Not Unix). GNU zapoczątkowany został przez Richarda Stallmana i był pierwszym projektem Fundacji Wolnego Oprogramowania (ang. Free Software Foundation, FSF)
Shareware -rodzaj licencji programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników w określonym czasie. Czasami po określonej liczbie dni (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (limit uruchomień) za taki program trzeba zapłacić przelewem lub zrezygnować z korzystania z niego, odinstalowując go. Niektóre programy po skończeniu okresu próbnego same się usuwają w czasie pracy.
Demo - wersja o ograniczonej funkcjonalności w stosunku do wersji
pełnej lub wersja pełna o ograniczonej czasowo możliwości wykorzystania.
W przypadku gier jest to zwykle jeden poziom z finalnej części gry.
Firma Novell specjalizująca się w oprogramowaniu sieciowym,
umożliwiającym dostęp do serwera setkom klientów jako demo udostępnia
oprogramowanie umożliwiające dostęp 2 klientów. Wersje demo są dołączane
do czasopism tematycznych , dostępne są także w Internecie zwłaszcza na
stronach producenta oprogramowania. Bywają także dema wysyłane na
podany adres po zamówieniu złożonym elektronicznie przy czym zamawiający
pokrywa koszt przesyłki oraz koszt nagrania i nośników. Niektóre firmy
jako demo traktują starsze, pełne wersje swojego oprogramowania. Dzieje
się tak wtedy gdy w nowszej wersji uzyskano znaczną poprawę
funkcjonalności lub gdy system operacyjny starszego oprogramowania
stracił na znaczeniu.
Trial - rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne. Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji.
OEM - przedsiębiorstwo
sprzedające pod własną marką produkty wytworzone przez inne firmy.
Termin jest mylący, gdyż OEM nie zawsze jest wytwórcą, a nawet nie jest
producentem, lecz czasem tylko sprzedawcą sprzętu dla użytkownika
końcowego, choć zdarza się też, że jest jego projektantem.
Donationware - jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy.
Abandonware - oprogramowanie,
którego twórca już nie sprzedaje i nie zapewnia dla niego obsługi.
Spotyka się również użycie tego określenia w stosunku do oprogramowania,
którego twórca świadomie zaprzestał rozwoju i wsparcia produktu.
Określenie „abandonware” nie jest używane w odniesieniu do starszych
wersji danego oprogramowania, które już nie są sprzedawane i wspierane, o
ile producent nadal wspiera i sprzedaje oprogramowanie, które stanowi
kontynuację tych wersji.
Firmware - oprogramowanie wbudowane w urządzenie,
zapewniające podstawowe procedury obsługi tego urządzenia. Nowsze
urządzenia posiadają często możliwość aktualizacji tego oprogramowania,
dzięki zapisaniu go na przykład w pamięciach typu flash lub EEPROM.
Creative Commons - amerykańska organizacja typu non-profit,
która postawiła sobie za zadanie uzyskanie kompromisu pomiędzy pełną
ochroną praw autorskich a dzieleniem się twórczością z innymi. Głównym
celem organizacji jest wspieranie rozwoju i wykorzystania otwartych
licencji prawnoautorskich, zapewniających bardziej elastyczne i
liberalne zasady niż restrykcyjne, domyślne reguły prawa autorskiego.
Używając hasła „pewne prawa zastrzeżone” (ang. some rights reserved), w opozycji do „wszelkie prawa zastrzeżone” (ang. all rights reserved),
organizacja stara się zapewnić twórcom jak najlepszą ochronę ich praw
przy jednoczesnym umożliwieniu jak najszerszego wykorzystania ich dzieł.